ไปดูตีนจกที่หอศิลป์

One of installation art

ฝนตกหนักตั้งแต่เช้าและก็ตกมาเรื่อยๆ จนเกือบเที่ยงจึงซา พอตั้งท่าจะออกจากบ้านตอนเที่ยงครึ่งก็ตกลงมาอย่างหนักอีก แน้ แกล้งกันจัง

บ่ายวันนี้ที่หอศิลป์ มช. จัดบรรยายเกี่ยวกับการสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับผ้าพื้นเมืองอย่างผ้าตืนจกเชียงใหม่ ฉันซึ่งเป็นคนหาดเสี้ยว ชุมชนที่ก็มีหัตถกรรมท้องถิ่นเป็นผ้าตีนจกเหมือนกันจึงรู้สึกสนใจเผื่อว่าจะเกิดไอเดียเอาผ้าบ้านเกิดมาขายได้บ้าง

ในการบรรยายวิทยากรนำเสนอภาพของแม่อุ๊ย อ.แม่แจ่มนุ่งซิ่นตีนจกไปวัด เห็นแล้วก็อดนึกถึงอี่แม่ไม่ได้ ตอนอี่แม่ยังอยู่ก็ทอผ้าพื้นเมืองและนุ่งซิ่นอย่างแม่อุ๊ยเหล่านี้แหละ ในชีวิตประจำวันทั่วไปก็นุ่งผ้าพื้นแต่เวลาไปวัดหรือมีงานบุญต่างๆ โอกาสสำคัญต่างๆ อี่แม่ก็จะนุ่งซิ่นตีนจก ไม่เคยเห็นอี่แม่นุ่งกางเกงเลย อี่แม่จะทอผ้าเป็นผืนสำหรับตัดชุดม่อฮ่อม ทอผ้าขาวม้า ผ้าห่ม ผ้าลายต่างๆ สำหรับทำที่นอน ผ้านวม หมอนและปลอกหมอนเก็บไว้แจกให้ลูกๆ (ซึ่งมีถึง 10 คน) หลานๆ ที่กลับมาเยี่ยมบ้านในวันสงกรานต์ ที่นอนพับที่ฉันใช้อยู่ทุกวันนี้ก็เป็นที่นอนฝีมือทอผ้าของอี่แม่... คู้ฮู้อี่แม่หลาย

ฟังบรรยายแล้วก็รู้สึกอยากมีซิ่นตีนจกงามๆ ติดตัวบ้างซักผืนสองผืนเอาไว้ใส่ในวันศุกร์ที่มหาวิทยาลัยขอความร่วมมือให้สวมชุดพื้นเมือง ซึ่งตีนจกแม่แจ่มก็น่าสนใจแต่คงซื้อตีนจกหาดเสี้ยวบ้านเกิดมาไว้ในครอบครองก่อนเป็นอันดับแรก ส่วนเรื่องการทำธุรกิจขายผ้าฟังแล้วน่าสนับสนุนแต่คงไม่ใช่แนวเราที่จะไปค้าขายผ้าเอง

นอกจากการบรรยายเกี่ยวกับตีนจกเชียงใหม่แล้วในหอนิทรรศการยังมีนิทรรศการภาพถ่าย "การเปลี่ยนแปลงของญี่ปุ่นหลังสงคราม : Metamorphosis of Japan After the War 1945-1964" ด้วย ซึ่งทำให้ได้เห็นภาพญี่ปุ่นสมัยก่อนที่มีทั้งน่าเห็นใจและน่ารัก ทำให้ฉันคิดได้ว่าที่ญี่ปุ่นต้องการแสดงแสนยานุภาพในสงครามโลกครั้งที่ 2 พยายามที่จะยึดครองประเทศอื่นๆ นั้นคงเป็นแค่ไอเดียของคนกลุ่มหนึ่งที่มีอำนาจทางการทหารและการเมืองเท่านั้น ประชาชนทั่วไปคงไม่ได้เห็นด้วย แต่พอประเทศแพ้ขึ้นมาคนที่ได้รับผลกระทบแบบถ้วนหน้ากันก็คือประชาชนนี่แหละ... ประชาชนตาดำๆ